Het vijverleven gaat in slaapstand. De vissen worden traag, kikkers padden en salamanders zoeken beschutting voor de winterslaap. Zorg er ook voor dat de vijver diep genoeg is (>60 cm)voor vissen om beschutting te zoeken. Het water op de bodem van de vijver zal stabiel blijven op 4 ˚C (op deze temperatuur is water het zwaarst). Om vermenging van de waterlagen en ook beschadiging te voorkomen kunt u pompen en dergelijke het beste uitzetten en/of verwijderen.  Verder moet u in de winter de vijver vooral laten rusten.

Vijvertip: U kunt amfibieën een handje helpen door dicht bij de vijver overwinteringsplaatsen te maken. Holle boomstammen of hopen stenen met veel droge bladeren en mos ertussen zijn erg geschikt.

Voor de vijver is het ook tijd voor een voorjaarsschoonmaak. Eventueel nog aanwezig dood plantenmateriaal kan verwijderd worden. De bodem kan ook worden schoongemaakt, maar wacht hier wel even mee totdat de vorstperiode helemaal is afgelopen i.v.m. gassen die vrij kunnen komen. Maak de planten zoveel mogelijk vrij van sediment en algen zodat ze zo snel mogelijk weer kunnen beginnen met groeien, en zo met algen kunnen concurreren.

Vijvertip: Zorg ervoor dat de hardheid (GH) van het water op orde is zodat de vijverplanten goed kunnen groeien. Dit is vergelijkbaar met de kalkbemesting in de tuin. Verpoot dotterbloem begin maart, voor de bloei.

Let op: Op zaterdag 18 maart verzorg ik de workshop ‘Helder vijverwater op natuurlijke grondslag’ in De Tuinen van Appeltern. Klik hier voor meer informatie!

Er zijn allerlei manieren waarop U een gat in het ijs open kunt houden, bijvoorbeeld door er een bosje stro in te zetten. Laat deze er echter niet al te lang in staan, het stro kan gaan rotten en zodoende weer negatieve invloed hebben in de vijver. Langzamerhand beginnen de dagen alweer wat langer te worden waardoor ook planten en algen wat meer zuurstof gaan produceren.

Vijvertip: Laat de vijver in de winter zoveel mogelijk met rust. Begin ook niet te vroeg met grootschalige tuinwerkzaamheden dicht bij de vijver. Trillingen en lawaai kunnen het rustende vijverleven behoorlijk verstoren.

Vijver:  Het dichtvriezen van een vijver hoeft niet erg te zijn. De biologische processen in de vijver staan op een lager pitje, maar ze staan echter niet stil. Vissen en andere dieren gebruiken nog steeds een klein beetje zuurstof en ademen koolstofdioxide uit. Wintergroene onderwaterplanten produceren op hun beurt nog steeds wat zuurstof en absorberen koolstofdioxide. Dit gaat ook gewoon door als er ijs op de vijver ligt. Een sneeuwlaag op het ijs kan wel het best worden verwijderd, deze belemmert de lichtinval en daarmee de werking van de planten. Als de vijver niet in balans is of de vorstperiode te lang, dan moet de gaswisseling met de lucht wel worden hersteld.

Vijvertip: Hak nooit een gat in het ijs! Wilt u een wak maken, zet dan een pan heet water op het ijs en wacht totdat deze helemaal door het ijs heen is gesmolten. Giet ook geen heet water direct op het ijs. Het hete water kan het rustende leven in de vijver flink verstoren.

Afgestorven plantendelen kunnen worden verwijderd om zoveel mogelijk te voorkomen dat  er gedurende de winter rottend materiaal in de vijver aanwezig is, om problemen in het voorjaar te voorkomen. Verder kunt u de vijver het best zoveel mogelijk laten rusten.

Vijvertip: Door regenval kan de hardheid (GH en KH) van de vijver lager geworden zijn. Om de vijver stabiel te houden gedurende de winter en groei van de waterplanten te stimuleren in het voorjaar is het raadzaam deze waarden op peil te brengen.